Cây huỳnh đường

cây huỳnh đường

Cây huỳnh đường là cây gì?

Cây huỳnh đường là một loài cây gỗ thuộc họ Xoan bộ Bồ hòn, tên khoa học là Dysoxylum loureiri Pierre/ Epicharis loureiri. Cây có chiều cao từ 25 – 35m, lá kép lông chim chẵn, cụm hoa màu vàng nằm trên nách lá, quả nang 3 ô, có lông.

Huỳnh đường sinh trưởng tự nhiên ở rừng nguyên sinh và thứ sinh thường xanh, trên đất bazal hoặc sa phiến thạch, ở độ cao dưới 1000 m. Cây còn được gọi là huỳnh đàn, xé da voi và sinh trưởng tốt ở vùng đất bazan hoặc sa phiến.

Đặc điểm

Thuộc tính Mô tả
Chiều cao Từ 25-35 mét
Cành non Có lông và chồi búp nhọn
Kép lông chim chẵn, lá chét mọc cách hay đối, phiến lá chét không cân xứng, thuôn, tù đến tròn, không đều ở gốc, đầu có mũi nhọn dài
Hoa Cụm hoa trên nách lá dài không quá 1/2 lá, hoa màu vàng gần như không cuống, hình cầu và nhiều lông. Lá đài 4, rời. Cánh hoa 4, 2 lần dài hơn đài, mặt trong nhẵn.
Nhị hơp Thành ống ngắn, có lông ở mặt trong, đỉnh có 8 thuỳ tròn; 8 bao phấn, nhẵn.
Bầu Hình cầu, nhiều lông, 3 ô, ít khi 4, mỗi ô 2 noãn; núm nhụy hình khiên, dài vượt quá ống nhị.
Quả Nang 3 ô, có lông, khi chín mở 3 mảnh, dài 2,5cm, mỗi ô 1 hạt.
Sinh trưởng Rừng nguyên sinh và thứ sinh thường xanh, trên đất bazal hoặc sa phiến thạch, ở độ cao dưới 1000 m.
Địa điểm phân bố Gia Lai (K’ Bang, Trạm Lập) và Lâm Đồng (Đà Lạt: Prenn, Krean).
Thời gian nở hoa Tháng 4 – 5
Thời gian quả chín Tháng 8 – 9

Phân bố

Cây huỳnh đường sinh trưởng tự nhiên ở rừng nguyên sinh và thứ sinh thường xanh, trên đất bazal hoặc sa phiến thạch, ở độ cao dưới 1000 m. Ngoài ra, cây còn sinh trưởng bằng chồi và hạt và có thể mọc bám trên các cây gỗ lớn trong rừng, ở độ cao 500 – 1400m. Trong nước, cây được tìm thấy ở Gia Lai (K’ Bang, Trạm Lập) và Lâm Đồng (Đà Lạt: Prenn, Krean).

Sử dụng và giá trị

Cây huỳnh đường được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau. Những lá, rễ và quả của cây được dùng để chữa bệnh và điều trị. Theo y học cổ truyền, huỳnh đường có tác dụng thanh nhiệt, giảm đau đầu, tiêu viêm, dùng trong chữa trĩ, viêm đại tràng, đau bụng kinh, giảm đau răng và viêm lợi.

Ngoài ra, cây huỳnh đường còn được sử dụng trong lĩnh vực nghệ thuật trang trí như chạm khắc, tạo hình và đồ thủ công mỹ nghệ.

Tình trạng bảo tồn

Hiện nay, cây huỳnh đường đang được xem là một trong những loài cây quý hiếm và đang bị đe dọa bởi nhiều nguyên nhân khác nhau như mất môi trường sống, khai thác trái phép và sử dụng quá mức.

Do đó, việc bảo tồn và phát triển cây huỳnh đường trở thành một trong những mục tiêu chính của các tổ chức và cộng đồng quan tâm đến môi trường và thiên nhiên.